Suça teşebbüste fail suçu tamamlamak amacıyla
hareket etmesine rağmen, elinde olmayan nedenlerden
dolayı bunu gerçekleştirememektedir. Bu durumda ise
kişiye tamamlanmış suça oranla daha az
bir ceza verilmektedir. Ancak teşebbüs hâlinde
karşılaşılan en önemli sorunlardan biri, cezanın
belirlenmesinde eksik teşebbüs – tam teşebbüs
ayrımının esas alınmasıdır. Çünkü, eksik teşebbüs
– tam teşebbüs ayırımında her olaya
uygulanabilen ve duraksamaya yer bırakmayan objektif
bir ölçüt bulunamamaktadır. Bu nedenle suçun
tamamlanamadığı durumlarda ceza miktarı belirlenirken, yapılan
hareketin ulaştığı gerçekleşme aşamasından ziyade, fiilin
doğurduğu zarar veya tehlikenin ağırlığı dikkate
alınmalıdır. Çünkü bir olayda icra hareketleri
bitmemesine rağmen ortaya çıkan zarar veya
tehlike, icra hareketlerinin bitmesinden sonra meydana
gelen zarar veya tehlikeden daha ağır
olabilir. Özellikle silahla yapılan ve tekrarlanan
hareketlerle gerçekleştirilmek istenen adam öldürme suçunda
bu durum söz konusu olmaktadır. Örneğin
tabancasındaki mermilerden sadece birini atıp mağduru
yaraladıktan sonra engellenen fail, icra hareketleri
bitmediği için adam öldürmeye eksik teşebbüsten
dolayı, buna karşılık silahındaki tek kurşunu
atıp mağdura isabet ettiremeyen fail, icra
hareketleri bittiği için tam teşebbüsten dolayı
cezalandırılmaktadır. Görüldüğü üzere 765 sayılı Türk
Ceza Kanunu ve Hükümet Tasarısında yer
alan eksik teşebbüs – tam teşebbüs
ayırımı adil olmayan bir cezalandırmanın ortaya
çıkmasına neden olmaktadır. Ayrıca belirtmek gerekir
ki, bu ayırım, sırf hareket suçlarında
uygulanamamaktadır. Belirtilen bu sorunların giderilmesi için,
yabancı bir çok ceza kanununda olduğu
gibi suça teşebbüste cezanın tespit edilmesinde,
eksik teşebbüs – tam teşebbüs ayırımına
maddede yer verilmemiş, adil ve eşit
bir cezalandırma bakımından, teşebbüs hareketinin meydana
getirdiği zarar veya tehlikenin ağırlığının esas
alınması öngörülmüştür. Buna göre, suça teşebbüs
durumunda hakim, önce cezanın belirlenmesindeki ölçülere
göre temel cezayı saptayacak; daha sonra,
bu konuya ilişkin hükümdeki sırayı takip
ederek teşebbüs hükmünü uygulayacaktır. Bu hüküm
uygulanırken, somut olayda ortaya çıkan zarar
veya tehlikenin ağırlığı dikkate alınarak, teşebbüse
ilişkin hükümde belirtilen sınırlar arasında ceza
belirlenecektir. undefined undefined undefined undefined