Anayasamızda da güvence altına alınan ceza
sorumluluğunun kişiselliği kuralının gereği olarak sadece
gerçek kişiler hakkında ceza yaptırımına hükmedilebilir.
Ancak bu ilke, işlenen suç dolayısıyla
özel hukuk tüzel kişileri hakkında güvenlik
tedbiri niteliğinde yaptırımlara hükmedilmesine engel değildir.
Bu nedenle maddede, özel hukuk tüzel
kişileri hakkında hükmedilebilecek güvenlik tedbirlerinin tür
ve koşulları düzenlenmiştir. Maddede öngörülen ilk
güvenlik tedbiri, faaliyet izninin iptalidir. Bunun
için ilk koşul özel hukuk tüzel
kişisine, belirli bir faaliyette bulunabilmesine ilişkin
bir kamu kurumunca verilen bir iznin
varlığıdır. İkinci koşul ise, bu iznin
sağladığı yetkinin kötüye kullanılması suretiyle tüzel
kişi yararına kasıtlı bir suç işlenmesidir.
Dikkat edilmelidir ki, burada söz konusu
olan suç, tüzel kişi yararına işlenmiş
herhangi bir suç değildir. İşlenen suçla,
verilen iznin kullanılması arasında nedensellik bağı
olmalıdır. Ayrıca, özel hukuk tüzel kişisinin
organ veya temsilcilerinin bu suçun işlenmesine
iştirak etmeleri gerekir. Örneğin uyuşturucu veya
uyarıcı madde ticaretinden elde edilen gelirlere
meşruiyet görüntüsü kazandırmak için bir döviz
bürosunun kullanılması halinde, bu döviz bürosunu
işleten özel hukuk tüzel kişisinin, döviz
bürosu işletmek için aldığı izin iptal
edilecektir. Yine, ilaç üretmek için izin
alınmış olan bir laboratuvarda uyuşturucu veya
uyarıcı madde üretimi yapılması durumunda da,
aynı sonuç doğacaktır. Özel hukuk tüzel
kişileri bakımından öngörülen ikinci güvenlik tedbiri
ise müsaderedir. Buna göre, tüzel kişi
yararına işlendiği belirlenen suç bakımından, müsadere
hükümlerindeki koşullar da gerçekleşmiş ise, o
suçla bağlantılı olan eşya ve maddi
çıkarların müsaderesine hükmedilecektir. Bu halde iyi
niyetli üçüncü kişilerin hakları korunacaktır. Özel
hukuk tüzel kişileri ile ilgili güvenlik
tedbirlerinin uygulanmasında, işlenen suç dikkate alındığında,
çok ağır sonuçlar doğabilir. Örneğin çok
sayıda kişi işsiz kalabilir veya iyi
niyetli üçüncü kişiler bakımından telafisi güç
kayıplar meydana gelebilir. İşte bu gibi
hallerde mahkeme maddedeki orantılılık ilkesine dayanarak
bu güvenlik tedbirlerine hükmetmeyebilecektir. Özel hukuk
tüzel kişileri hakkında uygulanacak güvenlik tedbirlerine,
her suç bakımından değil, kanunda özel
olarak belirtilen hallerde hükmedilebilecektir. undefined undefined