Soruşturma aşaması şikayete tabi suçlar yahut
resen araştırılacak suçlar bakımından farklılık göstermektedir.
Şikayete tabi suçlarda altı aylık zaman
aşımı bulunmaktadır. Bu süre zarfında suçtan
zarar görenin polis, jandarma gibi kolluk
kuvvetleri ya da Cumhuriyet savcılığı aracılığıyla
şikayetçi olduğunu bildirmemesi halinde söz konusu
şikayet süresi dolduğundan işlendiği beyan edilen
suç, kovuşturulamaz hale gelmektedir. Suç duyurusu
ise ihbar anlamına gelmekle birlikte mağdur
ya da üçüncü kişilerce de yapılabilmektedir.
Cumhuriyet savcısı şikayet yahut suç duyurusu
ile başlayan soruşturma aşamasını yürütmektedir. Bu
bağlamda delillere adli bakımdan alt makamı
konumunda bulunan kolluk ile erişir, araştırmaları
tamamlar ve hukuka uygun talep ve
isteklerin araştırılması için ilgili kurum ve
kuruluşlardan bilgi talep edebilir, işlem yapılması
talimatını verebilir. Cumhuriyet savcısının adli olayın
soruşturması ile ilgili delilleri toplaması durumunda
iddianame düzenlemesi gerekmektedir. Düzenlenen iddianame görevli
ve yetkili ceza mahkemesine tevdi edilir.
Ceza mahkemesinin söz konusu iddianameyi Ceza
Muhakemesi Kanunu uyarınca incelemesi gerekmektedir. İnceleme
sonucunda on beş günlük süre içerisinde
iddianame kabul edilir yahut eksikliklerin tamamlanması
için Cumhuriyet savcılığına geri iade edilir.
Eksikliklerin tamamlanması ile iddianame kabul edilir
ve ceza davası açılmış olur. Aradaki
inceleme süresinde ise ceza davası teknik
olarak açılmamış sayılmaktadır. Diğer bir deyişle
ceza davası iddianamenin kabulü ile başlamaktadır.
Cumhuriyet savcısı iddianame düzenlemeksizin soruşturma aşamasında
kovuşturmaya yer olmadığına karar verebilmektedir. Bu
durumda toplanan deliller ve yürütülen soruşturma
neticesinde şüpheli (suçun faili) hakkında ceza
davası açılmasına yetecek bulguların olmadığına kanaat
getirilmektedir. Cumhuriyet savcısının kovuşturmaya yer olmadığı
kararı ile ceza davası açılmaksızın ilgili
şikayet veya suç duyurusuna son verilmektedir.
Verilen kovuşturmaya yer olmadığı kararlarına karşı
şikayetçinin, mağdurun yahut suç duyurusunda bulunan
üçüncü kişinin itiraz hakkı mahfuzdur. Ceza
davaları hukuk davalarının aksine kişilerin bireysel
iradesiyle açılamamaktadır. Bu nedenle ister mağdur
konumunda bulunan şikayetçi, isterse fail konumunda
bulunan şüpheli yargılamanın temeli olarak soruşturma
aşamasını almalı ve soruşturma aşamasından Yargıtay
aşamasına kadar sürecin dikkatli olarak takibini
yürütmelidir. Zira ceza yargılaması neticesinde ortaya
çıkan sonuç hukuk mahkemesi kararlarından kimi
zaman daha ağır niteliktedir. undefined undefined